Zapewne wiecie, że jedną z bardzo istotnych dla mnie spraw dotyczących ptaków są ich nazwy. Zapewne dlatego co jakiś czas blubram na Wikipedię za szpecenie nazw ptaków dodatkiem „zwyczajny”. Co nie oznacza, że Wikipedię nie lubię. Lubię, cenię, nie ukrywam, że wiele wątków do wpisów tu znalazłem. Ale te dudki, zimorodki i bieliki „zwyczajne” i tak mi się nie podobają.
O powstaniu nazwy krzyżówki nasz najwybitniejszy ornitolog, Jan Sokołowski, w „Ptakach ziem polski” napisał tak:
„Głos kaczki krzyżówki jest taki sam jak kaczki domowej. Kaczor odzywa się przytłumionym i ochrypłym „hre hre hre”, a podczas toków wydaje cichy świst. Kaczka głośno kwacze szerokim tonem „kwaak kwaak”.”
Wspomniana i chwalona Wikipedia też serwuje ciekawą historię na temat nazwy tego ptaka. Otóż samiec i samica zostały początkowo opisane jako dwa różne gatunki. On jako… „kaczka hodowana” (Anas boschas)! A ona natomiast jako… kaczka płaskonosa (Anas platyrhynchos)! Błąd dość szybko dostrzeżono i już po kilkudziesięciu latach obie płci mają taką samą nazwę: (Anas platyrhynchos).
Nikt nie przejął się tym, że w Polsce nazwa „płaskonos” dotyczy zupełnie innej kaczki (Anas clypeata). Trochę przyprawy do tej zabawy dorzucają Rosjanie, u których krzyżówka nazywa się „kriakwa”. W Polsce krakwa (Anas strepera), to zupełnie inny gatunek kaczki…
* * *
Źródło: Jan Sokołowski „Ptaki ziem polskich”
Wikipedia
Andrzej Kruszewicz „Ptaki Polski”
Krzyżówki (z czaplami białymi), fot. Adam Fichna