Od kilku miesięcy mam frajdę przedstawiania Wam sylwetek ptaków które swego czasu wybraliśmy na „Plamce mazurka” Ptakami Sezonu. Opisy ich pochodzą czasem z bardzo starych ksiąg, w związku z czym wizerunki poszczególnych gatunków zmieniły się diametralnie.
* * *
„189. Soyka pospolita, (Pica vulgaris, w Części 1. Nro 72.) iest ptak co do wielkości poniekąd się sroce rownaiący. Na głowie, grzbiecie i piersiach ma kolor niby opłowiałey cegły: początek ogona z wierzchu i od spodu biały: ogon czarny: nadto na skrzydłach są w pośrzodku piękne błękitne piórka, czarnemi kreseczkami ożywione. Dziób iest czarny na swym od głowy początku, maiący dwa piórka czarne: nogi są czarne. Samica niczym się nie różni.
190. Pożywieniem są młode ptaszki, robaki, żabki, orzeszki bukowe, żołędzie: mają zwyczai, że żołędzie i inne znaczne nasiona, w ziemię wtykają, ztąd staią się przyczyną rosnących na różnych mieyscach drzew, i leśnemi ogrodnikami nazwane bydź mogą. Zimą tak sztucznie na żołędzie pod śniegiem trafiać umieią, że rzako kiedy one chybią, uderzywszy w śnieg dziobem. Gnieżdżą się na drzewach dębowych, lub innych gęstych, i gniazda ścielą z rozeg jak Sroki, nie tak bardzo przecięż od ziemi wysoko. Wysiadają dwa razy na wiosnę po 5ro młodych. W iesieni po większey części nieznacznie od nas odlatuią, nie mało się ich przecięż zostaie.
191. Mięso ich wzgardzone iest, prości go ludzie iednak iadaią. Żywo, osobliwie z gniazda chowane, łatwo się wypieścić daią, i różne głosy naśladuią, nawet śpiewających Kanarków i pieiących kogutów. W chowaniu żywić się może gotowanym mięsem, serem, otrąbami w mleku moczonemi, a czasem żołędziami. Ochędostwa potrzebuie, i czystei wody, w któreyby się mogła często kąpać. Łowić się mogą w Czerwcu na rózgi lepem namazane przy Sowie, a w iesieni częstokroć z innemi ptakami w siatki się dostają.”
* * *
* * *
Źródła: Adam Wajrak „To zwierzę mnie bierze”
Jan Krzysztof Kluk Zwierząt domowych i dzikich, osobliwie krajowych, historii naturalnej początki i gospodarstwo. Potrzebnych i pożytecznych domowych chowanie, rozmnożenie, chorób leczenie, dzikich łowienie, oswojenie, zażycie, szkodliwych zaś wygubienie: t. 2: O ptastwie, Warszawa 1779; wyd. następne: Warszawa 1797; Warszawa 1813
Sójka, fot. Dorota Makulec www.dorotamakulec.pl